คุณแม่เคยเจอประสบการณ์ลูกตื่นขึ้นมาตาใสแจ๋วตอนตี 2 ทำยังไงก็ไม่ยอมกลับไปนอนจนตี 4 ไหมคะ แน่นอนว่าในฐานะแม่ลูกอ่อนอย่างเรา การที่ลูกตื่นกลางดึกนั้นเป็นเรื่องปกติธรรมดา และเชื่อว่าแม่ๆทุกคนต้องเคยเจอ หรือกำลังเจออยู่ในตอนนี้ แต่…จะมีบางคืนที่ลูกน้อยตื่นขึ้นมากลางดึก ไม่ร้อง ไม่งอแง ไม่หงุดหงิด ตื่นมาตาใสอยู่เฉยๆแบบนั้นเป็นชั่วโมง เหมือนกับว่านอนอิ่มแล้วอย่างนั้นแหละ และเราก็ทำอะไรไม่ได้ด้วย เพราะไม่ว่าจะอุ้มกล่อมยังไง ลูกน้อยก็ไม่ยอมกลับไปหลับ นี่มันเกิดอะไรขึ้นกันนะ
ถ้าคุณแม่เคยเจอเหตุการณ์แบบนี้ ไม่ต้องกังวลไปค่ะ เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ และเกิดขึ้นได้บ่อยในเด็กวัยตั้งแต่ 8-24 เดือนเลยค่ะ เหตุการณ์แบบนี้ที่คุณแม่กำลังเผชิญอยู่ มีชื่อเรียกว่า Split Nights ค่ะ
Split nights คืออะไร และต่างกับการตื่นกลางดึกทั่วไปยังไง
Split nights นั้นแตกต่างจากการตื่นกลางดึกทั่วๆไปตรงที่ เมื่อลูกของเราเกิด Split nights เค้าจะตื่นขึ้นมาอย่างสดชื่น ไม่งอแง งัวเงีย เหมือนกับว่าการนอนที่ผ่านมานั้น ชาร์ตแบตเต็มแล้ว และอยู่อย่างนั้นได้เป็นชั่วโมงหรือสองชั่วโมงเลยค่ะ! (น่ากลัวมาก) ในขณะที่การตื่นกลางดึกทั่วไปนั้น มักจะมีสาเหตุให้ตื่น เช่น หิว แน่นท้อง แพมเพิร์สตุง หรืออยากให้แม่อุ้มกล่อม อะไรทำนองนี้ ซึ่งเมื่อเราแก้ปัญหาเหล่านั้น เด็กๆก็มักจะกลับไปหลับได้ปกติ แต่ Split nights ไม่เป็นอย่างนั้นค่ะ
เพราะ Split nights นั้นเกิดขึ้นเมื่อลูกของคุณแม่นอนหลับเต็มอิ่มแล้วในกลางดึก เค้าไม่ง่วงแล้ว ทำอย่างไรเค้าก็ไม่กลับไปนอนแล้วอย่างน้อยอีก 1 ชั่วโมง ซึ่งมันไม่ได้มีผลร้ายอะไรในเชิงสุขภาพนะคะ เพราะเค้าก็แค่นอนอิ่มแล้วในตอนนี้เท่านั้นเอง เพียงแต่ว่าตอนนี้มันคือตี 2 ไงลูก (แม่ร้องไห้) หนูไม่ควรตื่นมาแจกความสดใสในตอนนี้มั้ย
เรามาดูสาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เกิด Split nights กันดีกว่าค่ะ
สาเหตุของ Split nights
หลัก ๆ มีอยู่ 3 สาเหตุที่พบบ่อยค่ะ ลองมาดูกันดีกว่า ว่ามีอะไรบ้าง
Split nights ที่เกิดจากพัฒนาการตามช่วงวัย : หนึ่งใน Sleep Regression (การถดถอยของการนอน) ที่พบได้เมื่อเด็กเกิดพัฒนาการใหม่ ๆ เช่น คลานได้ เดินได้ พูดได้ เป็นต้น เด็ก ๆ จะเห่อทักษะใหม่ ๆ ที่เค้าเพิ่งทำได้ ก็จะทำให้การนอนเป็นเรื่องน่าเบื่อ และเมื่อตื่นมากลางดึก ก็จะอยากทดลองทักษะเหล่านั้น เช่นปีนเปลขึ้นมายืน แต่กลับลงไปนอนไม่เป็น หรือคว่ำ ๆ หงาย ๆ สนุกอยู่ในเปลค่ะ หาก Split night ของลูกคุณแม่มาจากสาเหตุนี้ เวลาจะช่วยให้การนอนกลับมาเป็นปกติได้เองเมื่อเค้าหายเห่อทักษะใหม่ ๆ เหล่านี้ค่ะ แต่สิ่งที่คุณแม่จะช่วยให้น้องหายเห่อได้เร็วขึ้น คือให้เค้าได้ทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ให้มากที่สุดในตอนกลางวัน และชมเชยเค้าเยอะ ๆ เมื่อเค้าทำได้ในช่วงกลางวัน เพื่อให้เค้าหายเห่อเร็วขึ้นนั่นเองค่ะ
Spilt nights ที่เกิดขึ้นเพราะนอนกลางวันมากเกินไป : สาเหตุนี้พบค่อนข้างบ่อยค่ะ เมื่อน้องนอนกลางวันเยอะเกินไป ก็จะทำให้น้องไม่มี Sleep pressure (แรงขับที่ทำให้ง่วงนอน) มากพอในตอนกลางคืน พูดง่าย ๆ ก็คือนอนกลางวันอิ่มแล้วนั่นเองค่ะ เมื่อเป็นเช่นนั้น ก็ส่งผลให้น้องนอนหลับในช่วงหัวค่ำได้สบาย แต่มักจะตื่นกลางดึกเมื่อนอนอิ่มแล้ว และตาใสแจ๋วไปอีกราว 1-2 ชั่วโมง ก่อนจะกลับไปหลับได้อีกครั้งหนึ่งค่ะ ถ้าดูแล้วพบว่าลูกเรานอนกลางวันมากไป ลองจำกัดการนอนกลางวันให้น้อยลง โดยดูจากชั่วโมงการนอนที่เหมาะสมกับช่วงวัยของน้องดูนะคะ
Split nights ที่เกิดขึ้นเพราะเวลาเข้านอนเร็วเกินไป : สาเหตุนี้คล้ายกันกับสาเหตุที่แล้ว และมักเกิดขึ้นควบคู่กันค่ะ นั่นคือการที่คุณแม่พาน้องเข้านอนเร็วเกินกว่าเวลาที่น้องควรนอน ลองสังเกตดูนะคะว่า น้องมักจะตื่นมาตาใส ช่วงประมาณ ตี 3- ตี 4 หรือเปล่า ถ้าใช่ก็เป็นไปได้ว่าน้องเข้านอนเร็วเกินไป และพร้อมจะตื่นมาแจกความสดใสตอนตี 3 แล้วค่ะ คุณแม่ควรขยับเวลาเข้านอนของน้องให้ช้าลงซัก 15 นาทีนะคะ
ทางแก้ Split nights
ทุกปัญหามีทางแก้ค่ะ แม้ว่า Split nights จะไม่สามารถแก้ได้ภายในคืนนั้นเลย แต่หากหาสาเหตุเจอ ก็แก้ไขได้ไม่ยาก และลูกน้อยของคุณแม่ก็จะพร้อมกลับมาหลับเก่งได้ในไม่กี่คืนเท่านั้น แต่ก่อนอื่นสิ่งที่แก้ไขได้อย่างเร็วที่สุด ก่อนจะไปหาสาเหตุต่าง ๆ มีดังนี้ค่ะ
จัดสรรเวลานอนแต่ละวันให้ดี : โดยดูจาก Wake Window ที่เหมาะกับช่วงวัย และ Sleepy signs หรือสัญญาณการง่วงนอนของน้องค่ะ คุณแม่ควรดูชั่วโมงการนอนทั้งวันของน้องด้วยนะคะว่าตรงกับวัยของลูกเราหรือเปล่า เมื่อเด็กยิ่งโตขึ้น ชั่วโมงนอนทั้งวันของเขาก็จะลดลง ไม่ได้เยอะมากเหมือนตอนแรกเกิดแล้ว ถ้าคุณแม่ยังพานอน 14-15 ชั่วโมงต่อวัน ก็อาจจะทำให้เกิด Split nights ได้ค่ะ
ตอบสนองอย่างเงียบสงบและรวดเร็ว : พยายามกำจัด Split nights ให้หมดไปเร็วที่สุด โดยการทำให้มันสั้นที่สุดค่ะ เมื่อลูกตื่นกลางดึก คุณแม่พยายามหาสาเหตุอย่างรวดเร็ว เช่นหิวหรือเปล่า หรือต้องเปลี่ยนแพมเพิร์สไหม หากใช่ จัดการธุระเหล่านั้นให้เร็ว และเงียบที่สุด เพื่อป้องกันไม่ให้ลูกตื่นเต็มที่ไปกว่าที่เป็นอยู่ หากน้องยังต้องทานมื้อดึก และคุณแม่สังเกตเห็นแล้วว่า ลูกเรามักจะเกิด Split night ในช่วงตี 2 มาสองสามวันแล้ว สิ่งที่ทำได้คือเข้าไป Dream Feed หรือป้อนนมตอนน้องยังไม่ตื่นในช่วงประมาณ ตี 1:50 เพื่อให้น้องหลับต่อได้โดยไม่ต้องตื่นขึ้นมาค่ะ
ทำใจยอมรับเพื่อลดความเครียดในตัวคุณแม่และลูก : Split nights เป็นเหตุการณ์ที่ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยกับเด็กคนหนึ่ง แต่เกิดขึ้นได้เป็นปกติ และไม่ส่งผลร้ายแรงกับสุขภาพของน้องค่ะ แต่มันแย่ตรงที่ว่าหากเกิดขึ้นแล้ว ไม่มีทางแก้ให้หายได้ภายในคืนนั้นเลย ดังนั้นสิ่งแรกที่คุณแม่ต้องทำคือ ทำใจให้ไม่เครียด แน่นอนว่ามันเป็นเรื่องน่าหงุดหงิดที่ต้องตื่นขึ้นมาตอนตี 2 เพราะเจ้าตัวจิ๋วไม่ยอมนอนแล้ว แต่หากคุณแม่หาสาเหตุเจอ และจัดการกับปัจจัยที่ทำให้เกิดขึ้นได้ Split nights จะหายไปภายในระยะเวลาไม่กี่คืนเท่านั้นค่ะ
Split nights เป็นเรื่องน่าหงุดหงิด และเกิดขึ้นได้ง่าย ๆ แต่ก็สามารถแก้ได้ไม่ยากเช่นกันหากเราหาปัจจัยที่ทำให้เกิดเจอ หากคุณแม่คนไหนกำลังเผชิญกับ Split nights อยู่ และยังหาปัจจัยไม่เจอ ลองทักมาปรึกษากับ Little Big Dream ได้นะคะ