หากคุณแม่เป็นหนึ่งในคนที่มีปัญหาเกี่ยวกับการพาลูกเข้านอน และได้เข้า Google เสิร์ชดูวิธีพาลูกเข้านอนมาแล้วแทบทุกเว็บ ได้อ่านหนังสือคู่มือฝึกลูกนอนมาแล้วทั้งไทยและต่างประเทศ เชื่อแน่ว่าคุณแม่ต้องเคยเห็นคำว่า Bedtime Routine มาแล้วอย่างแน่นอน เพราะ Bedtime Routine เป็นสิ่งที่ผู้เชี่ยวชาญด้านการนอนทุกคน เห็นพ้องต้องกันว่าคืออาวุธลับชิ้นสำคัญ ในการฝึกลูกนอนนาน และนอนเป็นเวลาค่ะ
แต่ถ้าแม่ ๆ ยังสงสัยว่าเจ้า Bedtime Routine มันคืออะไรกันแน่ และมันช่วยได้จริง ๆ หรือ ในบทความนี้นุชจะมาเล่าเรื่องของ Bedtime Routine แบบชัด ๆ เข้าใจง่าย ๆ ให้แม่ ๆ ได้ฟัง แถมพ่วงด้วยตัวอย่าง Bedtime Routine สนุก ๆ ที่จะทำให้คุณพ่อ คุณแม่ และคุณลูก ใช้เวลาก่อนเข้านอนอย่างมีคุณภาพร่วมกัน และเข้านอนฝันดีได้ทั้งครอบครัวเลยค่ะ
Bedtime Routine คืออะไร
Bedtime Routine หรือกิจกรรมช่วงก่อนนอนนั้นถือว่าเป็นสิ่งที่สำคัญและจำเป็นมาก ๆ ในการสอนให้ลูกรู้จักเวลาค่ะ สำหรับเด็กแรกเกิด สิ่งนี้จะช่วยให้เขาแยกกลางวันกลางคืนออกจากกันได้ง่ายขึ้น ส่วนเด็กที่โตมาหน่อย การมี Bedtime Routine ที่เหมาะสมและสม่ำเสมอ ตรงเวลาทุกวัน จะช่วยให้น้องเข้านอนง่ายขึ้น นอนได้นานขึ้น และหลับบนเตียงของตัวเองได้มากขึ้นกว่าเด็กที่ไม่เคยมี Bedtime Routine เลยค่ะ
ทำไมถึงเป็นอย่างนั้น ? นุชอธิบายง่าย ๆ อย่างนี้แล้วกันนะคะ สมมติว่าคุณแม่อยู่ในห้อง ๆ หนึ่งที่ไม่มีอะไรบอกเวลาได้เลย ไม่มีนาฬิกา ไม่มีหน้าต่าง ไม่เห็นแสงอาทิตย์ หรือแสงจันทร์ เราจะรู้ได้ยังไงว่าตอนนี้กลางวันหรือกลางคืน ถูกไหมคะ เมื่อไม่รู้ เราก็จะหลับตามเวลา ง่วงเมื่อไหร่ก็นอนเมื่อนั้น ไม่รู้หรอกว่านี่กลางวันหรือกลางคืน ไม่รู้หรอกว่าต้องนอนนานแค่ไหน ซึ่งนั่นคือสิ่งที่เกิดขึ้นกับลูกของเราค่ะ
เด็กทารกยังบอกเวลาไม่ได้ และยังไม่เข้าใจคอนเซปต์ของพระอาทิตย์และพระจันทร์ ดังนั้นสิ่งเดียวที่ทำให้พวกเขารู้ว่า ตอนนี้ถึงเวลานอนแล้วนะ ก็คือ Bedtime Routine ค่ะ การที่คุณพ่อคุณแม่สร้างกิจกรรมก่อนนอนที่สนุก ผ่อนคลาย สบายกายสบายใจ เป็นเวลาเดิมทุกวัน ก็จะทำให้น้องเข้าใจว่า หลังจากกิจกรรมแสนสนุกเหล่านี้ ก็จะถึงเวลาที่เขาต้องนอนแล้วนั่นเองค่ะ
ตัวอย่าง Bedtime Routine
- หรี่ไฟในบ้านให้สลัวลง
- อาบน้ำให้ลูก เช็ดตัวให้แห้ง
- ใช้เบบี้ออยล์นวดตัวเบาๆ ให้ลูก โดยร้องเพลง หรือเปิดเพลงคลอไปด้วย
- ใส่ชุดนอนอุ่น ๆ
- อ่านนิทาน หรือร้องเพลงให้ลูกฟัง
- ป้อนนม (เข้าเต้า หรือขวด แล้วแต่สะดวก)
- แปรงฟัน
- จูบราตรีสวัสดิ์
- วางลูกลงในเปลและปิดไฟ
จากตัวอย่าง Bedtime Routine ด้านบนนี้ คุณแม่จะเห็นได้ว่าจากกิจกรรมแรก จนถึงกิจกรรมสุดท้ายนั้นล้วนแล้วแต่เป็นกิจกรรมที่ชวนให้ผ่อนคลาย และเป็นการใช้ช่วงเวลาก่อนนอนอย่างอบอุ่นด้วยกัน สร้างสายสัมพันธ์ที่ดีระหว่างพ่อ แม่ ลูกค่ะ ซึ่งหากเราทำกิจกรรมแบบนี้ เป็นขั้นตอนนี้ ซ้ำ ๆ ทุกวัน เวลาเดิม ก็จะเป็นการสร้างความเข้าใจให้ลูกเรียนรู้ว่า หลังจากที่แม่หรี่ไฟในบ้าน และพาไปอาบน้ำ ก็จะได้นวดตัว ได้ใส่ชุดนอน ได้ฟังนิทาน ได้ทานนม ได้แปรงฟัน ได้กู๊ดไนท์คิส และก็ถึงเวลาหลับแล้ว เชื่อไหมคะว่าเมื่อเคยชินกับ Bedtime Routine แล้ว เด็กบางคนเริ่มง่วงตั้งแต่แม่หรี่ไฟเลยล่ะ
Bedtime Routine ทำเฉพาะกลางคืนเท่านั้นหรือ
คำว่า Bedtime อาจจะทำให้แม่ ๆ หลายคนคิดว่า ทำได้เฉพาะแค่กลางคืนเท่านั้น แต่ความจริงแล้ว Routine นี้ทำได้ทั้งวันเลยค่ะ เด็กทารกชอบความสม่ำเสมอ และคาดเดาได้ พวกเขาชอบที่จะได้รู้ว่ากำลังจะทำอะไรและจะได้ทำอะไรต่อไป สังเกตไหมคะว่าเบบี๋มักจะหัวเราะคิกคักกับของเล่นชิ้นเดิม ๆ หรือหนังสือเรื่องเดิม ๆ ทั้ง ๆที่อ่านมาไม่ต่ำกว่า 10 รอบแล้ว แต่ก็ยังสนุกทุกครั้งที่อ่าน เพราะพวกเขารู้ว่าหน้าต่อไปจะเป็นอะไร พวกเขาคาดเดาได้และสบายใจกับเรื่องเดิม ๆ นี่แหละค่ะ
ดังนั้นคุณแม่สามารถทำ Routine ได้ตั้งแต่เริ่มตื่นนอนเลยค่ะ เพื่อเป็นการกระตุ้นให้เขารู้ว่า นี่คือตอนเช้า นุชยกตัวอย่าง Morning Routine ให้ฟังนะคะ
ตัวอย่าง Morning Routine
- ปลุกลูกในเวลาเดียวกันทุกวัน
- สำหรับเด็กที่เปิดไวท์นอยซ์ ปลุกโดยการปิดไวท์นอยซ์
- ส่งเสียงทักลูกอย่างสดชื่น รื่นเริง (แม้ว่าแม่จะง่วงมากก็ตาม) ด้วยคำว่า “กู๊ดมอร์นิ่ง” หรือ “อรุณสวัสดิ์” เพื่อให้ลูกเชื่อมโยงคำเหล่านั้นกับตอนเช้า
- เปิดม่าน เพื่อให้แสงอาทิตย์ส่องเข้ามาในห้องลูกเต็มที่
- อุ้มลูกออกจากเปล และป้อนนม (ขวด หรือเต้า ตามที่คุณแม่สะดวก)
เมื่อคุณแม่ทำ Routine กับลูก ทั้งตอนตื่นนอนและก่อนเข้านอน ลูกก็จะเรียนรู้ว่าเวลานี้เป็นเวลานอน และเวลานี้เป็นเวลาตื่น เมื่อเขาเข้าใจแล้ว หากตื่นมากลางดึก เขาก็จะรู้ได้เลยว่านี่ยังไม่ถึงตอนเช้า ยังไม่ใช่เวลาตื่น และหากเขามี Self Settling ที่ดี เขาก็จะกลับไปนอนต่อเองได้ โดยไม่ต้องร้องเรียกคุณแม่เข้ามาเลยค่ะ
สรุปง่าย ๆ Bedtime Routine หรือ Morning Routine ก็คือเครื่องมือทรงพลัง ที่จะช่วยให้ลูกของคุณแม่รู้จักแยกกลางวันออกจากกลางคืน และเรียนรู้ที่จะนอนหลับเป็นเวลา หลับได้ง่ายขึ้น หลับได้นานขึ้น และถ้าควบคู่ไปกับการฝึกให้เขารู้จักการนอนด้วยตัวเองได้ ลูกของคุณแม่ก็จะนอนยาวตลอดคืนได้เมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม นั่นคือประมาณ 6 เดือนขึ้นไปนั่นเองค่ะ เรามาเริ่มสร้าง Routine ให้ลูกตั้งแต่วันนี้เลยนะคะ